23 kwietnia 2025 r. w Orawskim Centrum Kultury w Jabłonce odbyło się podsumowanie tegorocznego Konkursu Czytelniczo-Plastycznego „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej, w którym uczestniczyli przedstawiciele Podhala, Orawy, Spisza, Ziemi Zagórzańskiej, Pienin. Wszystkich gości i uczestników przywitał dziecięcy zespół regionalny Mały OwCoK pod kierunkiem Jadwigi Kozak.
Galę otwarła Katarzyna Mitka II Małopolski Wicekurator Oświaty wraz z orawskimi wójtami Stanisławem Kasprzakiem i Mateuszem Lichosytem. Instytut Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich w Ludźmierzu reprezentowała dr hab. Anna Mlekodaj – autorka i redaktorka czytanek, stanowiących podstawę merytoryczną „Góralskiego Cytania”.
Wśród gości byli obecni: Maria Domagała przewodnicząca Rady Powiatu Nowotarskiego, Iwona Wontorczyk dyr. Gminnego Zespołu Oświatowego w Czarnym Dunajcu, Joanna Słowik sekretarz gminy Łapsze Niżne, Julian Kowalczyk prezes Związku Podhalan w Polsce, Monika Mastela zastępca wójta gminy Jabłonka, Bernadeta Plaszczak dyr. CUW w Jabłonce, Dominika Wachałowicz-Kiersztyn dyr. Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Anna Łaciak dyr. Orawskiej Biblioteki Publicznej w Jabłonce, Józefa Kobrecka regionalistka z Białego Dunajca, Krystyna Milaniak dyr. Gminnego Ośrodka Kultury w Łapszach Niżnych; dyrektorzy i nauczyciele z orawskich szkół, autorki orawskich gawęd i regionaliści.
Organizatorów i współorganizatorów Konkursu reprezentowali: z Kuratorium Oświaty w Krakowie Delegatura w Nowym Targu dyr. Leszek Ciężobka, st. wizytator Aniela Kasiniak i st. wiz. Bronisław Stoch; koordynatorzy i organizatorzy etapu wojewódzkiego w poszczególnych regionach: dyr. Teresa Dziwisz i Anna Król (Czarny Dunajec), dyr. Janina Flig (Łostówka), dyr. Mariusz Wojtas i Elżbieta Łukuś (Łapsze Niżne, Niedzica), dyr. Władysław Bąk i Emilia Hamerska (Grywałd), dyr. Bogumiła Ciężczak (Mszana Dolna), dyr. Barbara Zgama (Podwilk).
Sala mieniła się kolorami strojów regionalnych, w których przybyli Laureaci Konkursu. Zostały im wręczone nagrody i wyróżnienia za tegoroczne osiągnięcia. Uczestnicy uroczystości usłyszeli fragmenty czytanek, które wybrzmiały w pięciu górskich gwarach. Pani Katarzyna Mitka wręczyła podziękowania Małopolskiego Kuratora Oświaty Gabrieli Olszowskiej osobom, które przez 10 lat czynnie uczestniczyły w organizacji „Góralskiego Cytania” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Orawy. Podczas uroczystości wystąpiła muzyka z Lipnicy Wielkiej w składzie: Karolina, Marcin i Robert Kowalczykowie. Galę poprowadzili Leszek Ciężobka, Aniela Kasiniak, Barbara Zgama.
Konkurs Czytelniczo-Plastyczny „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej skierowany jest do uczniów szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych województwa małopolskiego. Odbywa się w dwóch etapach: szkolnym i wojewódzkim; w części czytelniczej i plastycznej; w czterech kategoriach wiekowych: uczniowie klas I–III, klas IV-VI, klas VII-VIII szkół podstawowych, szkół ponadpodstawowych. Celem konkursu jest m.in. kształtowanie nawyków czytelniczych i świadomego odbiorcy literatury regionalnej, kultywowanie gwary.
Podstawę merytoryczną Konkursu stanowią zbiory opowieści z poszczególnych regionów, składające się na: „Góralską czytankę”, „Orawską czytankę”, „Spiską czytankę”, „Zagórzańską czytankę” i „Pienińską czytankę”. W 2025 r. odbyły się: XI edycja podhalańskiej, X edycja orawskiej, IX edycja spiskiej, VIII edycja zagórzańskiej, II edycja pienińskiej. W bieżącym roku ukazało się II wydanie „Orawskiej czytanki” – poszerzone i uzupełnione dzięki Instytutowi Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich w Ludźmierzu oddział MCK SOKÓŁ w Nowym Sączu.
Organizatorami Konkursu są:
• Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Św. Jana Bosko w Czarnym Dunajcu – XI „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Podhala,
• Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Św. Jadwigi Królowej w Podwilku – X „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Orawy,
• Szkoła Podstawowa im. Błogosławionego Ks. Józefa Stanka w Łapszach Niżnych – IX „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Spisza,
• Zespół Szkoły i Przedszkola w Łostówce (dyrektor Janina Flig), Zespół Placówek Oświatowych im. Jana Pawła II w Podobinie (dyrektor Barbara Dziwisz); Zespół Placówek Oświatowych w Mszanie Dolnej (dyrektor Bogusława Ciężak) – VIII „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Ziemi Zagórzańskiej,
• Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Warszawy w Grywałdzie – II „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Pienin (dyrektor Władysław Bąk)
Współorganizatorem konkursu jest Kuratorium Oświaty w Krakowie (koordynator st. wiz. Aniela Kasiniak).
Bardzo dziękujemy za tak liczny udział w Konkursie i podsumowaniu wszystkich działań z nim związanych.